Kültür tarihimizde önemli iz bırakan bazı isimler var ki, aradan yüzlerce yıl geçse isimleri hayırla ve minnetle yad edilip, unutulmamakta. Bunlardan birisi de Ordinaryüs Prof.Dr Ali Fuat Başgil. Bugünkü gençlerimiz Ali Fuat Başgil isminin fazla hatırlamasa da bizim kuşak ve bizden önceki kuşak Ali Fuat Başgil’in yazılarıyla, memleket meselelerini aydınlatan kitaplarıyla büyüdüler.

ALİ FUAT BAŞGİL’İN GENÇLERLE BAŞ BAŞA KİTYABI

Tarih 1970’li yıllar… Trabzon’da okuyorum. Kitap ve kırtasiye dükkanından bir kitap dikkatimi çekmişti. Gençlerle Baş başa yazan, yazarı Ali Fuat Başgil,.. 15 yaşında genç birisi olarak bu kitabı o günkü harçlığımla satın aldım. Ve kaldığım yurda dönerken, belediye otobüsünde hızla ve heyecanla kitabı okudum. Kitabın her satırı yeni bir ufuk çizgisi çiziyor ve öğütler veriyordu. Hele ki kitap da Gençlere 100 öğüt bölümünden aradan onlarca yıl geçmesine rağmen hala unutmadım, satır satır hatırımda. Tanıdığım ve merhaba dediğim her gence Ali Fuat Başgil’in kitabını tavsiye ediyorum.

Ali Fuat beyin daha bir çok kitabı var. Bunlardan birisi de Din ve Laiklik. Yılarca gerginlik konusu olan, kavgaya ve mücadelelere sebep olan bu konuyu bilim adamı gözüyle inceleyen tek aydınımız diyebileceğimiz bir isim Akli Fuat Başgil. 1960 Darbesinden sonra merhum Ali Fuat başgil’in Cumhurbaşkanı Adayı olması istemesine dönemin Askeri güçleri tavır koyup, onu ölümle tehdit etmişlerdi. O da, ister istemez Cumhurbaşkanlığı adaylığından vazgeçmişti. Ali Fuat Başgil’in fikir dünyamızı aydınlatan yazıları ufkumuzu açan öğütleri, gerçekten hiç unutulmaması gereken bir isim olarak hatırlanmalı. Ama bugün gençlerimiz tarafından bilinmiyor. Ali Fuat Başgil’i gençlerimize anlatmak ve öğretmek gerekiyor. Bugün, sürekli, her gün bu köşede yazı yazıyorsam, bıkamadan ve usanmadan elimle kameram ve fotoğraf makinemle belgeseller çekip Devri Alem Belgesel Programı olarak tarih not düşüp zamana noterlik yapıyorsam Ali Fuat Başgil hocanın bunda çok büyük emeği olduğuna inanıyorum. Kendisini vefatının 50. Yılında bir kez daha rahmet, minnet ve şükranla anıyorum, nur içinde yatsın.

ALİ FUAT BAŞGİL SEMPOZYUMU

Vefatının 50'nci yılında Ali Fuad Başgil Ankara'da bir sempozyum ile anıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın katkılarıyla Muhafazakar Düşünce Dergisi tarafından hazırlanan ve Genç Memur-Sen'in desteklediği Ali Fuad Başgil Sempozyumu Ankara’da bulunan Rixos Otel’de gerçekleştirildi. Sempozyumun açılış konuşmaları; Kültür ve Turizm Bakanı Prof. Dr. Numan Kurtulmuş ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Doç. Dr. İbrahim Kalın, Memur- Sen Genel Başkanı Ali Yalçın ve Muhafazakar Düşünce Dergisi Kurucu Genel Yayın Yönetmeni Serhat Buhari Baytekin tarafından gerçekleştirildi. Sempozyumda Ali Fuad Başgil'in ve dönemimin fotoğraflarının yer alacağı bir resim sergisi açıldı. Ayrıca kısa bir belgesel gösterimi ve vefatının 50'nci yılı için hazırlanmış olan 'Ali Fuad Başgil'e Armağan' kitabı dinleyicilere ücretsiz olarak dağıtıldı.

ALİ FUAT BAŞGİL KİMDİR?

Başgil'in fikri mirasının ele alındığı sempozyumda Beşir Ayvazoğlu, Prof. Dr. Alaattin Karaca, Prof. Dr. Mustafa İsen, Prof. Dr. Davut Dursun, Dr. Necdet Subaşı, Prof. Dr. Ejder Okumuş gibi önemli isimler konuşmacı olarak katıldı. Sempozyum 3 oturumdan oluştu 'Bir Türk Entelektüeli Portresi: Başgil', 'Başgil'in Devlet, Hukuk ve Siyaset Anlayışı' ve 'Başgil'in Fikri Mirası ve Gençlerle Başbaşa

Ali Fuat Başgil 1893 yılında Samsun'un Çarşamba ilçesinde doğdu. İlkokulu Çarşamba'da, ortaokulu ise İstanbul'da bitirdi. 1. Dünya savaşı'nın başlamasıyla eğitimini yarıda bırakıp yedek subay olarak askere gitti. 4 yıl boyunca Kafkas cephesinde görev yaptı. Eğitimini tamamlamak için gittiği Fransa'da liseyi okudu. Daha sonra Paris Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde öğrenimini tamamladı. Bunun yanında Paris Edebiyat Fakültesi felsefe bölümü ile Paris Siyasi İlimler Merkezi'ni de bitirdi. Türkiye'ye dönerek İstanbul Üniversitesi'nde Anayasa Hukuku dersleri verdi. Adalet Partisi hareketi içerisinde siyasete atıldı. 15 Ekim 1961 seçimlerinde AP listesinden bağımsız Samsun milletvekili seçildi.

   Cumhurbaşkanlığı'na adaylığını koyması, Cemal Gürsel'in cumhurbaşkanlığında ısrar eden askeri kesimden gelen yoğun tepkilerle karşılaştı. 24 Ekim 1961 gecesi Fahri Özdilek ve Sıtkı Ulay tarafından götürüldüğü Başbakanlık'a bazı Milli Birlik Komitesi üyesi subaylarınca "hayatınızı garanti edemeyiz" denilerek tehdit edilmesinin ardından adaylığından vazgeçti. Öte yandan Cumhuriyet Senatosu üyeliğinden de istifa ederek yurt dışına çıktı. Bunu izleyen yıllarda Cenevre Üniversitesi'nde dersler verdi. Aynı üniversitede Türk Dili ve Türk Tarihi Kürsüleri'nde başkanlık yaptı. Adalet Partisi'nin %52 oy oranıyla tek başına kazandığı 1965 seçimlerinde Türkiye'ye dönerek İstanbul milletvekili seçildi. Ali Fuat Başgil 17 Nisan 1967 tarihinde İstanbul'da vefat etti. Cenazesi Karacaahmet Mezarlığı'nda toprağa verildi. Ayrıca Başgil yaşamı boyunca pek çok eser de kaleme almıştır.