Polis Teşkilatı Haftasını Kutlarken

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

12 Nisan 2021, 10:59

Polis Teşkilatı 10 Nisan 1845’te kuruldu. 176 yıldır devlet ve milletinin hizmetinde olan Polis Teşkilatı ile ilgili birçok gazetecilik anımız var.

Gebze’de 39 yıllık gazetecilik anılarımızda Polis Teşkilatının ayrı bir yeri vardır. Gebze’de gazeteciliğe ilk başladığım 1982 yılında, Gebze Polis Karakolu Yeni Çarşı’da iki katlı kiralık bir binanın ikinci katında faaliyet gösteriyordu.

Karakol amiri ve sayıları çok az olan polis memurlarının Gebze’nin asayişini sağladığı yıllar, o zamanlar Hereke ve Darıca Belde Belediyeleri olarak Gebze ilçesine bağlı, bugün ilçe konumundaki Dilovası ve Çayırova ilçelerinin mahalle olarak Gebze’ye bağlı olduğu yıllar…

Askerden yeni gelmiş, çiçeği burnunda genç gazetecilik yıllarımız, haberden habere koşturduğumuz zamanlar, polis arkadaşlarımızın haber almamıza destek olup katkı verdiği yıllar…

Zaman hızla gelip geçti. Gebze ile birlikte emniyet teşkilatı da büyüdü, birçok polis müdürü, amiri ve polis memuru tanıdık ile birçok acı tatlı anılarımız oldu. Şehit olan polis şefi ve memuru arkadaşlarım… 1982’den 2021’e 39 yıl geçmiş. 39 yılda her yıl, 10 Nisan’da Polis Haftası’nı kutlayan yazılar kaleme alırım, işte o yazılardan biri ile Polis Teşkilatımızın 176. yılını kutluyor, başarılar diliyorum.

Asayiş berkemal, polisimiz başarılı olsun…

TÜRK POLİS TEŞKİLATI TARİHİ

Devri Alem Belgesel TV programı www.devrialem.tv ve Gebze Gazetesi www.gebzegazetesi.com olarak can ve mal güvenliğimizin teminatı olan tüm polisimize başarılar dileyerek, kuruluşunun 176. yıl dönümünde Polis Haftası’nı kutluyoruz.

Türk Polis Teşkilatı'nın kuruluşunun 176. yılı coşku ile kutlanıyor. Türklerde kamu düzen ve güvenliği işleri Subaşılar tarafından belli yasalara uygun olarak yürütülmüştür. Oğuz Han'ın Oğuz Türesi, Cengiz Han'ın Uluğ Yasası, Timur'un Tüzükkatı o devirlerin belli başlı hukuk kuralları örnek olarak gösterilebilir.

Türk Polis Teşkilatı modern anlamda 10 Nisan 1845 tarihinde İstanbul'da kuruldu. Halen 1937 tarihli ve 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'na dayanarak örgütlenmiş ve 1934 tarihli 2559 sayılı Polis Vazife ve Sâlahiyet Kanunu ile yetkilendirilmiş bir teşkilat olarak işlevini devam ettiriyor. İçişleri Bakanlığı'na bağlı bir genel müdürlük olan teşkilat merkezde daire başkanlıkları, taşrada İl ve İlçe Emniyet Müdürlükleri olarak örgütlenmiştir.

Kurulduğu 10 Nisan 1845 tarihinden bugüne kadar huzur ve düzenin sağlanması için görevini sürdüren Polis Teşkilatı 10 Nisan'da kurulduğu için 10 Nisan'ı her yıl Polis Günü olarak kutlar, içerisinde bulunduğu hafta ise Polis Haftası olarak anılır.

Osmanlı ‘dan Cumhuriyete Polis Teşkilatı Kuruluş Süreci ve Tarihi

Osmanlı imparatorluğunun kuruluşundan yıkılışına kadar önemini hiç kaybetmeyen konulardan birisi olan iç güvenliğin sağlanması, emniyet ve asayişin korunması görevi başlangıçta basit bir şekilde ve askeri teşkilat tarafından yürütülüyordu. Devlet teşkilatının iyi işlediği XV. yy.'a kadar bu hizmetler aksamamış, çıkan problemler de kolaylıkla halledilebilmiştir. XVI. yy.'da özellikle yüzyılın ikinci yarısından itibaren gerileme ve çöküş başlamış, XVII. ve XVIII. yy.'lar boyunca kötüye gidiş hızlanarak devam etmiştir. XIX yy.'ın başlarına kadar işlevini yitirmiş kurumlarla birlikte, kolluk hizmetini yürüten orduda da bazı düzenleme girişimleri yapılmışsa da önemli sonuç alınamamıştır. lll. Selim'in başa geçmesiyle birlikte maliye, ekonomi, ülke yönetimi ve özellikle ordunun üzerinde durumuş, bazı yenilikler yapılmaya başlanmıştır. "Nizam-ı Cedid" denilen bu düzenlemeler de, lll. Selim'in öldürülmesiyle son bulmuş, ülke tam bir keşmekeş içerisinde, emniyet ve asayişin kalmadığı bir ortama sürüklenmiştir. II. Mahmut 1826 yılında Yeniçeri Ocağı'nı kaldırmakla, yeni düzenlemelere karşı koyan belli başlı etkin güçlerden, sadece en önemlisini yıkmış olmuyor aynı zamanda ülke çapında asayişin bozulma sebeplerinden birini de ortadan kaldırıyordu. II. Mahmut' un istediği halkın güvenlik içinde hayatını sürdürüp devlete karşı olan yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlamaktı. Bu amaca yönelik aldığı çok yönlü önlemler arasında, emniyet ve asayişin korunması için "Asakir-i Mansure-i Muhammediye" ve "Redif Teşkilatı'nın" kurulması da vardı. Buna rağmen istenilen sonuç alınamadı. 1839 yılında Gülhane Hatt-ı Hümayunu'nun ilanıyla II. Mahmut'un kaldığı yerden başlanarak hemen her alanda yeni düzenlemelere gidildiği gibi fermanın en önemli prensiplerinden biri olan "Halkın can, mal ve ırzının korunması" prensibi için de önlemler alınıyordu. Sultan Abdülmecit döneminde iç güvenliğin korunması için 1845 yılında ilk defa "Polis" adı altında ve askeri teşkilattan farklı bir teşkilat kuruluyordu. Bir yıl kadar sonra "Zaptiye Müşiriyeti" kurulacak ve müstakilen yürütülmeye çalışılan kolluk hizmetleri için ilk adım atılmış olacaktı. Fakat ülke çapında tek bir kuruluş tarafından yürütülmek istenen kolluk hizmetleri, tam olarak teşkilatlanamamış ve bu deneme 1867 yılında "Teftiş Memurları" nizamnamesinin yayınlanmasıyla tekrarlanmıştır. Bu düzenlemeler ülkenin içinde bulunduğu kötü durumun bir neticesi olarak sonuç vermemiş, Tanzimat döneminde iç güvenliğin sağlanması için alınan önlemler ancak daha sonra kurulacak olan müstakil polis teşkilatına çekirdek olmaktan öteye gidememiştir. (Kaynak: Hacettepe Üniversitesi Arşivi)