Belgesel Tadında Aspendos Su Kemerlerinde Devri Alem

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

09 Temmuz 2021, 09:50

Kuraklık ve çevre felaketleri, sel ve su baskınları yaşadığımız günlerde Anadolu’da su medeniyeti ile ilgili www.devrialem.tv olarak araştırma ve belgesel çekimlerimize Antalya Serik Aspendos Tarihi Su Kemerlerinde devam ediyoruz.

Aspendos Antik Kentindeki su yollarında Devri Alem Belgesel TV Programı www.devrialem.tv olarak canlı yayınlar yapıyoruz.

https://www.facebook.com/belgeselciismail/videos/303186141501481/?d=n

https://www.facebook.com/belgeselciismail/videos/845999332706240/?d=n

https://www.facebook.com/belgeselciismail/videos/333191888273789/?d=n

https://www.facebook.com/belgeselciismail/videos/809516766332886/?d=n

Anadolu’da antik dönemden günümüze su mühendisliğini araştırmak için çok önemli çalışmalar yapılmış, bizde bu çalışmaları yerinde görmek için yollardayız.

Anadolu’da dünyanın en eski barajlarını yapmış olan Hititlerden başlayıp, Urartular, Eski Yunan, Roma, Bizans ve Selçuklular, Osmanlı İmparatorluğu ve son olarak Türkiye Cumhuriyeti döneminde su medeniyeti ile ilgili çok büyük hizmetler yapılmış, yapılmaya devam ediyor.

İnsanlık tarihinin ilk barajlarından biri olan Hitit Çorum Alacahöyük Barajı, Van Urartu Şamran Menua Kanalı, Amasya Roma Ferhat Su Kanalı, Aydın Roma Kızılçullu Su Kemerleri, Denizli Laodikya Birleşik Kaplar Su Sistemi, Aspendos Su Kuleleri, Romalıların Anadolu’daki ilk su kanalı olan Efes Pollio Su Kanalı, Bozdoğan Sarnıçları, Mimar Sinan’ın yaptığı su kemerleri Anadolu’da su medeniyetinin binlerce yıllık tarihine ışık tutuyor.

***

Aspendos Tarihi Su Kemerleri

Tiyatro binası ile ün yapmış Antalya Serik’teki Aspendos Antik Kenti ve su kemerlerini gezip belgeselleştiriyoruz.

Serik’ten bir dost İbrahim İpek bize rehberlik yapıyor.

Çok sıcak ve zor şartlarda Aspendos bölgesini gezerken su medeniyeti karşısında hayran kakıyoruz.

Özel bir sektör tarafından işletilen Aspendos Tiyatrosuna girmek için 60 TL giriş ücreti alınmasına rağmen içeride bir rehber yok, içerde çok zor şartlarda su yolu, çeşme ve sarnıçları buluyoruz.

***

Aspendos Kazı Başkanının Açıklaması

Hacettepe üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Veli Köse, su kemerleri ve Aspendos Tiyatrosu’nun Selçuklular tarafından Tamir edilip saray olarak kullanıldığını açıklayarak şu bilgileri veriyor;

"Aspendos Tiyatrosu, Roma mimarisinin bir ürünü. Günümüze kadar sağlam kalmasındaki bir diğer faktör ise Selçukluların burayı kullanmış olmaları. Özellikle sahne binasının kuzey ve güney kulelerinin olduğu bölümü Alaaddin Keykubat restore ettirerek, saray olarak kullanmış. Kulelerin ve dış cephenin üzerindeki sıvalar, kırmızı zig zag boyalar Selçuklu'dan günümüze kalmış. Sahne binası da bu kadar iyi korunduğu için tiyatronun önemi artmış oluyor."

- Mühendislik harikası Aspendos Su Kemerleri

Arkeologlar için Aspendos Antik Kenti'ndeki su kemerlerinin belki de antik tiyatrodan çok daha önemli olduğunu dile getiren Köse, neredeyse bir kilometre boyunca uzanan günümüze kalmış su kemerlerinden çok fazla olmadığını ifade etti.

Su kemerinin 2 sifonunun ayakta kalmış olmasının da ayrıca önemini vurgulayan Köse, "Su kemerlerindeki sifonlar yaklaşık 25 kilometre uzaktan gelen suyu kente basmak için yavaşlatıyor, orantılı hale getiriyor. Hakikaten bir mühendislik harikası."

2300 Yıllık Su Medeniyeti

Aspendos’ta bulunan bir yazıt, su kemerinin Tiberius Claudius Italicus tarafından yaptırıldığını ve şehrin hizmetine sunulduğunu anlatır. Mimari özellikleri ve yapılış teknikleri, su kemerinin M.S. II. yüzyılın ortalarına ait olduğunu göstermektedir.

Mühendislik harikası su kemerlerinin iki sifonunun ayakta kalmış olması dönemin bilim ve tekniğinin ne denli ileride olduğunu gösteriyor. Su kemerlerindeki sifonlar yaklaşık 25 kilometre uzaktan gelen suyu kente basmak için yavaşlatıyor, orantılı hale getiriyor. Bu bağlamda tam bir mühendislik harikasıdır.

Antalya'nın Serik ilçesi Belkıs beldesi Aspendos Antik Tiyatro yanında bulunan 2 bin 300 yıllık tarihi su kemerlerinin üzerine düşen gün batımı kızıllığı renkli görüntüleri açık parlak güneşli havalarda muhteşem seremoniler sunar.

Türünün dünyadaki en önemli örneği olan Roma dönemi su kemerleri varlığını halen sürdürüyor.

Değişik kaynaklardan derleyerek bilgilerinize sunduğunuz Aspendos Su Kemerleri ile ilgili bölgede elimizde kameramız araştırma yapmaya devam ediyoruz.

Antik Kent’teki pazar yerinin tam karşısında su sarnıçları, Serik Ovası’ndaki tarihi su kemerleri insanı etkiliyor.

Serik Ovasın’da 1800 yıl önce yapılan su kemerleri ile Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nün 1960’lı yıllarda yaptığı su kanalının aynı yerde buluşması, Anadolu’da su medeniyetinin önemini ve ihtişamını gösteriyor.

Tarihi su kanallarının belgesel görüntülerini çekerken portakal suyu satan genç bir kızın Aspendos Tiyatrosu ve su kemerleri ile ilgili anlattığı hikaye bizi tarihi yolculuğa çıkarıyor.

Anadolu’da su medeniyeti ile ilgili araştırmamıza, Antalya’da devam ediyoruz.