Bebeklerin uzun süre nefesi kesilircesine ağlaması, birçok anne ve baba için dayanılmaz bir sorun haline gelebiliyor. 2 saatten fazla süren ağlama nöbeti ve huzursuzluk, bebeklerde ciddi sağlık sorunlarının ilk işareti olabiliyor.

2 saatin üzerinde aşırı sesli ağlıyorsa…

Bir yaşın altındaki bebeklerin aşırı sesli ve 2 saatin üzerinde ağlaması, ‘huzursuzluk’ olarak tanımlanmaktadır. Huzursuz bebek söz konusu olduğunda öykü, fizik muayene ve gerekiyorsa laboratuvar tetkikleri ile radyolojik değerlendirme yapılmalıdır. Anne ve babadan alınacak öykü, teşhis koymada % 20 oranında fayda sağlamaktadır. Fizik muayene ile bu oran % 40’lara yükselmektedir. Anne ve babaların anlattıkları ve tetkikler sonucunda vakaların % 75’inde uzun süreli ağlama ve huzursuzluğun nedeni bulunmaktadır.

Huzursuzluk devam ediyorsa test yapılmalı

Aşırı ağlama sorunuyla doktora getirilen bebeklerin bir kısmı muayene süresince ağladıktan sonra genelde susmaktadır. Eğer bebek muayene sonrasında sakinleşiyorsa, altta yatan nedenin ciddi bir durum olma olasılığı çok düşüktür. Bebek muayene boyunca ağlıyor ve sakinleşmiyorsa durum birçok yönden değerlendirilmelidir. Fizik muayene bebeğin tüm giysileri ve bezi çıkarıldıktan sonra yapılmalı, vücudun tamamı detaylı olarak incelenmeli ve sistematik değerlendirilmelidir. Genellikle fizik muayene sırasında bebeklerin neden ağladığı tam olarak tespit edilir. Ancak bebek oyalanmasına rağmen, huzursuzluk ve ağlama eylemi devam ediyorsa, bazı laboratuvar tetkiklerinin sonucunda teşhis koymak gerekir.

Testler hangi sorunlar için yapılıyor?

Tam kan sayımı, CRP (enfeksiyona bağlı sorunlar )

Tam idrar tahlili, idrar kültürü (İdrar yolu enfeksiyonu)

İskelet grafileri (olası kırıklar, sarsılmış bebek sendromu)

Batın USG (invajinasyon, ileus yani bağırsak sorunları)

Kan glukoz kalsiyum elektrolit düzeyleri (hipoglisemi, yani diyabet)

Beyin omurilik sıvısı incelenmesi (menenjit)

Spesifik  metabolik testler (kalıtsal metabolik hastalıklar)

EKG (supraventriküler taşikardi yani kalple ilgili sorunlar)

Bebeklerde uzun süreli ağlamaya yol açan 5 neden

İnfantil kolik: 4 ayın altındaki bebeklerin % 20-30’unda görülen uzun süreli ağlamanın en çok görülen nedenleri arasındadır. Yapılan fizik muayenede bu bebekler tamamen normal gibi görünür. Ağlama atakları genelde geceleri ortaya çıkar, haftada 3 kez nöbetler şeklinde gerçekleşir. Bağırsakta aşırı gaz birikimi, artan bağırsak hareketleri ile yanlışlıkla verilen inek sütü alerjisine bağlı olarak ortaya çıkabilir. İnfantil koliğin kesin ve etkili bir medikal tedavisi bulunmamaktadır. Tedaviyi planlamadan önce bu duruma yol açabilecek diğer ciddi hastalıklar elenmelidir. Kolik hakkında anne ve babaya verilecek doğru bilgi, ebeveynleri rahatlatarak bebeğin daha kısa sürede sakinleşmesini sağlayacaktır.

Kolik bebek için ne yapılmalı?

Muayenede ciddi bir hastalık belirtisi bulunmadığı anne ve babaya belirtilmeli, bu sonuca nasıl ulaşıldığı ve diğer hastalıkların nasıl elendiği anlatılmalı.

Doğru teknikle beslendiği zaman fazla hava yutulmasının engellendiği anneye anlatılmalı, anne sütü kullanımı desteklenmeli.

Huzursuzluk dönemlerinde bebeği kucağa alma, karın bölgesine masaj yapma, otomobilde gezdirme gibi sakinleşmesini sağlayan yöntemler kullanılmalı.

Huzursuzluğu uzun süren bebekler mutlaka yakından izlenmeli, altında yatabilecek ciddi hastalıklar açısından daha dikkatli olunmalı.

Kolik için mutlak medikal tedavi olmadığı için ailenin kullanıp fayda gördüğü gaz damlalarına devam edilmelidir.

Turnike sendromu: Bebeğin üzerine örtülen çarşaf, battaniye, yorgan ya da iç çamaşırı ile kıyafetinin bir parçasının parmaklarına veya herhangi bir uzvuna dolanması ve bu bölgeyi sıkıştırması sonucu oluşur. Bu nedenle huzursuz olan bebekler muayene edilirken tamamen soyulmalı ve bütün vücut bölümleri dikkatle incelenmelidir.

Aşı reaksiyonları: Bebeklere aşı yapıldıktan sonra 8-12 saat içerisinde huzursuzluk ve ağlama nöbetleri görülebilir. En sık difteri-boğmaca-tetanos (DBT) aşısı sonrası huzursuzluk yaşanır. Bu aşıyı olan bebeklerin 3’te 1’inde, 2 saatten az süren ağlama şikayeti bildirilmiştir. Rahatlatıcı olarak asetominofen kullanılabilir. Fakat aşı öncesi profilaktik asetominofen, aşı etkinliğini azaltacağı için verilmemelidir.

İlaç reaksiyonları: Annenin kullandığı bazı ilaçlar, emzirme yoluyla bebeğe geçerek huzursuzluk yaratabilir. Burun açmak için annenin kullanılan dekonjestan ilaçların bebeklerde huzursuzluk yaptığı belirlenmiştir.

Diş çıkarma:  Bebeklerin 4. ayından sonraki dönemde görülen huzursuzluk ve ağlama şikayetlerinin bir kısmı diş çıkarmayla ilgilidir. Bu dönemde keyifsiz olan bebekler beslenmeyi reddeder, hafif ateşlidir ve salya miktarı artar. Diş çıkarma döneminde aralıklı ve anlamsız ağlama atakları görülebilir. Parasetamol içeren jellerin kullanılmasının diş etlerindeki kaşıntı ve ağrı hissini azalttığı bilinmektedir.