EVLİYA ÇELEBİNİN 400 YIL ÖNCE GÜZELLİĞİNİ ANLATTIĞI DİLİSKELESİ’NİN PERİŞAN HALİ

25 Temmuz 2022 Pazartesi 15:31

Gebze gazetesi www.gebzegazetesi.com ve gazete gebze ile www.gebzegazete.com da belgeselcinin not defteri köşesinde yayınlanan makalemiz

https://www.gazetegebze.com.tr/kose-yazilari/evliya-celebinin-400-yil-once-guzelligini-anlattigi-diliskelesinin-peeisan-hali.html

TGRT belgesel TV buram buram Anadolu belgesel çekim ekibi olarak ünlü seyyahımızın 400 yıl önce güzelliklerini anlattığı şifalı içme suyu kaynağının önemini yazdığı yolcular için hayır severler tarafından yapılan hanların olduğunu anlata anlata bitiremediği Kocaeli’nin Dilovası ilçesi tarihi Diliskelesi’nin 400 yıl sonra perişan halinin belgesel çekimlerini yaparak tarihe not düşüp zamana noterlik yaptık.
GEBZE DİLOVASI ARASINDA SANAYİLEŞME
Gebze ile Dilovası arasında sanayileşme tarihi ile ilgili yapılan bilimsel araştırma ve yazılan tez
http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/44843.pdf
DİLOVASI’NIN 80 YILLIK CANLI ŞAHİTLERİ
Dilovası ile ilgili birçok hatıra yazıldı ve yazılmaya devam ediyor , bölgenin sanayi tarihinin canlı şahidi Dr Metin Eriş bey ile yaptığımız belgesel söyleşi.
http://www.gebzegazetesi.com/m/?id=43913
Muallim köyünden Ahmet Pokat ile söyleşi
http://www.gebzegazetesi.com/m/?id=44889
Evliya Çelebi’nin 400 Yıl Önce Dilovası İle İlgili Yazdıklarını www.gebzegazetesi.com’da belgeselcinin not defteri köşesinde yayınlıyor evliya çelebinin izinde Kocaeli Darıca ilçesinden Dilovası ilçesine deniz yolculuğu ile belgesel tadında yolculuğa çıkıyoruz.
EVLİYA ÇELEBİNİN İZİNDE DARICA’DAN DİLOVASINA DEVRİ ALEM
EVLİYE ÇELEBİ’NİN KALEMİNDEN KOCAELİ ŞİFA KAYNAĞI DİLİSKELİSİ İÇMELERİ
Unesco tarafından 2011 yılı evliya Çelebi yılı ilan edilmişti. 400 yıldan fazla bir zaman önce 30 ülke 257 büyükşehir, 147 dilin konuşulduğu coğrafyayı gezmek için milyonlarca kilometre yol kateden Evliya Çelebi, ünlü seyahatnamesinde 1640’ların Dilovası hakkında önemli bilgilere yer veriyor. Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde sözünü ettiği İçmeler’in Tuzla içmeler değil, Diliskelesi İçmeler olduğu çok net bir şekilde şu şekilde açıklanıyor:
EVLİYANIN KALEMİN DEN 400 YIL ÖNCE NİN DİLOVASI
“Bu (Darıca) kalede demir aldık. Hava uygun olmadığından gemiciler kürek çekmeye başladılar. Böylece yirmi mil mesafedeki Diliskelesine geldikki burada Konya, Halep, Şam, Mısıra giden hacılar tüccar ziyaretçiler at kayıklarına binip bir mil kadar karşı tarafta bulunan Hersek Diline geçerler. Çünkü bir boğazdır. Doğu tarafı seksen mil uzunluğunda bir körfezdirki nihayetinde İznikmid şehri vardır. Bu Gegboza Diliskelesinde iki han, iki ekmekçi dükkanı, bir bozahane, iki bakkal dükkanı birde çeşme vardır ki üzerindeki tarihten Sultan Muradın bostancıbaşısı Mustafa Ağanın 1048 (m. 1638) yılında yaptırdığı anlaşılıyor.

Her sene temmuzda kiraz mevsiminde İstanbuldan ve diğer yerlerden binlerce insan akın edip çadırlar kurarak bir saz ve söz yiyip içme olurki kırk gün kırk gece devam eder. Dillerde tabir edlimeyen tüfenk ve fişenk şenlikleri olur. Derde kapılıp fasit ahlat hastalığına tutulanlar burada üç gün üç gece içme suyundan içerler. Allahın emriiyle kimi kusarak, kimi sarı yeşil safra, sevda ahlat çıkarırlarki insan fena kokusundan ölüm derecesine gelir. Bazıları aşağısından safra, sevda, balgam, ahlat karabalgam, gazbur, okrak, seyrence adlı çeşitli hastalıklar çıkararak sanki yeninden hayata kavuşurlar. Bazısından benzetilmek gibi olmasın tesbih tanesi gibi kese kese şeyler çıkarki kırk ellişer boğum bağırsak şeklindeki bıçkıları çalılara sererler. Tuhaftırki bazı keseleri yardıkları vakit içinden binlerce siyah başlı kurtlar ve kelebek gibi haşereler çıkar. Bu su yalçın kayadan kaynayıp çıkar. Berrak latuf bir su isede tuzlucadır.
EVLİYA ÇELEBİ’NİNİ KALEMİNDEN DİLBABA’NIN KERAMETİ
“Oradan yine gemiye binip denizin karşı tarafında üç mil uzakta Baş iskeleye geldik. Oradan yine gemiye binip 30mil uzaklıktaki konak yeri olan Diliskelesine gittim. Karşı tarafındaki Gebize dili ile Gegbozadili Üsküdar tarafındadır.Bu ise Hersek tarafında hakikatten denize uzanmış bir dildir. Rüvayete göre Orhangazi asrında dünyayı dolaşan bir seyyah derviş buradaki gemicilere gelip “Oğullar! Beni karşı tarafa geçirin” der. Onlarda geçirmeyip giderler. O dünya seyyahı derviş hemen eteğine toprak doldurup “Biz karşıya Allahın emriyle böyle geçeriz.” Diyerek eteğinden toprağı denize döktükçe deniz kara olur. Bu şekilde geminin arkasından yürür gider. Bu durumu gören gemiciler, “Aman sultanım! Boğazı doldurup ekmeğimize mani olma. İstanbuldan İznikmite gemiler gitmez olur. Lütfen burası gemilerimize lazım” diye yalvarırlar. Oda onukuvun adım kadar denizde yürüyüpde karşı tarafa geçince kerametini meydana vurduğu için derhal temiz ruhlarını Cenabı Hakka teslim ederler. Gekboza Diliskelesi yakınında Dilbaba dede adı ile gömülüdür.”
Bu Günün Dilovası ve Gebze Bölgesi
Tarih boyunca İpek yolu kollarının birleşme noktası olan Gebze, bugün Sanayi ve ticaret hayatını canlı tutuyor. Gebze, karayolu ve Otoban yollar, Hızlı tren ve Marmaray, sahilindeki limanları, Osmangazi köprüsü, Feribotları, Sabiha gökçen havalimanı ile ekonominin ana merkezi konumunda. Dünyanın çeşitli ülkelerinden gelen yatırımcıların Gebze bölgesindeki Organize sanayi bölgelerin de kurduğu çok uluslu sanayi kuruluşları Gebze’de hızla gelişiyor. Makinadan kimyaya, Otomobilden tekstile, dericilikten ağaç sanayisine, Gıdadan plastiğe, bilgisayardan teknoloji sanayine kadar yüzlerce sanayi kuruluşu, üretim ve hizmet alanında dünya piyasalarında rekabet edebiliyor. Gebze, Bilişim ve Sanayide Öncü Tarih ve Turizm de Marka kent olarak tanınıp bilinmekte.Dört yeni ilçesi ile Gebze bölgesi yetişmiş insan gücü, Organize sanayi bölgeleri, kara, deniz ve demiryolları, TÜBİTAK bilimsel ve teknik araştırma kurulumları, Bilişim Vadisi, Gebze Teknik Üniversitesi, Dünya sanayi, ticaret ve bilişim teknoloji merkezi konumunda Gebze, Türkiye'nin son derece önemli bir sanayi bölgesi Gebze ye cazibe merkezi haline getirmiş. Kentte yaşayanlar sanayi kültürü içinde doğup, büyüyor. Bir sanayi kenti olması nedeniyle yurdun her yerinden göç alan bir bölge Gebze. Kısacası taşı toprağı altın olmuş buranın.

Bilişim ve Sanayide Öncü Tarih ve Turizm Kenti Gebze, eğitim düzeyi yüksek bölgelerden biri. Dünya çapın da markaların üretilip ihraç edildiği Organize sanayi bölgeleri ile Ülkemizin gelişmesinde katkısı oluyor. Gebze Teknik Üniversitesi’nde birçok Fakülte ve Araştırma Merkezlerinde onbinlerce öğrenci eğitim ve öğretim görüyor. TÜBİTAK bünyesinde kurulu Araştırma Merkezleri, Gebze Bilişim vadesi ve Türk Standartlar Enstitüsü Başkanlığı ile Gebze bölgesi “ Bilişim ve sanayide öncü tarih ve turizm kenti “ olarak Türkiye’nin kalkınması ve geleceğine yön veriyor.
Ünlü şairimiz Abdurrahman Karakoç un
BURAM BURAM ANADOLU KOKANANADOLU SEVGİSİ şiiri ile Gebze bölgesine veda ediyoruz
Sen bizim dağları bilmezsin gülüm,
Hele boz dumanlar çekilsin de gör.
Her haftası bayram, her günü düğün,
Hele yaylalara çıkılsın da gör.
Bilmezsin ovalar nasıldır bizde;
Kağnılar yollarda, yoncalar dizde...
Saydıklarım damla değil denizde,
Hele bir ekinler ekilsin de gör.
Görmedin sen bizim mavi suları,
Karlar eriyince kırar yuları...
Köpük olur beyaz, sel olur sarı;
Hele taştan taşa dökülsün de gör.
Sen bizim köyleri görmedin ki hiç,
Yolları toz, çamur, evleri kerpiç.
O kirli kabukta, o en temiz iç;
Hele bir yakından bakılsın da gör.
Anlamaz, bilmezsin sen bizim halkı,
Sevgiyi bulasın, yakına gel ki...
Kalıplar gerçeği göstermez belki
Gönül perdeleri sökülsün de gör.
ABDURRAHİM KARAKOÇ