İçinden Tarih Akan Nehir Sakarya’da Çevre Katliamı

                                                                 Makale Yazarı: İsmail Kahraman

Kültür ve medeniyet coğrafyası bilinmeden, tarih anlaşılmaz. Tarihi coğrafyamızda ırmakların nehirlerin dağ ve ovaların ayrı bir anlamı vardır.

Dünya coğrafyasını gezdiğimizde her medeniyetin kültür ve tarihinin sindiği ırmaklar, dağlar, yaylalar çıkar karşınıza. Ünlü şair ve düşünür Yahya Kemal Beyatlı "Türkün gönlünde dağ varsa balkan, nehir varsa Tuna'dır" diyerek bizlere coğrafyamızın hakikatini yansıtmaktadır. Osmanlı coğrafyasının sınır çizgisini tarihçiler, Nil nehrinden, Tuna nehrine diye tanımlarlar. Tuna nehrinin Osmanlı tarihindeki yeri çok farklıdır. Bu konuda ilginç ve ayrıntılı bilgilere ulaşmak isteyen meraklı okurlarım, yapmış olduğum ''TUNADAN BİR TARİH AKAR'' kitap ve belgeselle Tuna nehrinin gördüğü Almanya'dan, Karadeniz'e döküldüğü Ukrayna'ya kadar birçok coğrafyanın bilgisini elde edebilirler.

www.belgeselyayincilik.com sitemizden belgeselimizi izleyebilir ve kitabımızın ayrıntılı bilgilerini buradan okuyabilirsiniz.

SAKARYA NEHRİNDEN KURULUŞ VE KURTULUŞ TARİHİMİZ AKAR

Sakarya nehrini,  Üstad Necip Fazıl Kısakürek'in Sakarya Türküsüyle tanırız. Birde kurtuluş savaşımızın en önemli dönüş noktası olan, Sakarya Meydan Muharebesi ile hatırlarız.

Sakarya nehri aslında Selçuklu tarihinde, Osmanlının kuruluş yıllarında ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunda önemli kilometre taşı olmuş, zaferler tarihimizde adını Sakarya Meydan Muharebesi ile altın harflerle yazdırmış bir nehir.

Sakarya'dan sadece su akmaz. Yazımın başında da vurguladığım gibi Sakarya'dan kuruluş ve kurtuluş tarihimiz akar. Sakarya nehri bilinmeden Sakarya Havzası gezilmeden Sakarya nehrinin doğduğu dağlar, yaylalar, ovalar gezilmeden kuruluş ve kurtuluş tarihimiz anlaşılmaz.

30 yıl önce genç bir gazeteci olarak Eskişehir Çiftelerde Sakarya nehrinin kaynağını görüp kana kana su içtiğimde Sakarya nehrine âşık olmuştum

30 yıldır Sakarya nehrinin bütün kollarını, doğduğu yerleri, Sakarya nehri havzasında yaşanan tarihi yerinde araştırıp belgeselleştirmeye çalışıyorum.3 ay önce Sakarya nehrinin doğduğu Sakarya Meydan muharebelerinin yaşandığı Ankara'nın Haymana ve Polatlı ilçelerinden araştırma yapıp belgesel çekmiştim. Bayramın 3. günü, afyon bölgesine giderek yine Sakarya nehri havzasındaki büyük taarruz ve Başkomutan Meydan muharebelerinin yapıldığı mekânı, Afyon, Kütahya ve Eskişehir bölgesinde belgeseller çekip araştırma yapma imkânım oldu. Bir kez daha gördüm ve anladım ki Sakarya nehrinden bir kuruluş ve kurtuluş tarihi akmakta ve bu savaşlar Türkiye Cumhuriyetinin kurtuluş ve kuruluş tarihine beşiklik etmiştir. Ayrıca Osmanlı devleti de yine, Sakarya nehri havzasındaki Eskişehir ve Bilecik bölgesinde kurulmuştur. Üstad Necip Fazıl Kısakürek'in Sakarya Türküsü şiirini yazmasında Sakarya nehri ilham kaynağı olmuştur.

SAKARYA NEHRİ HAVZASINDA ÇEVRE KATLİAMI

Cuma günü Bilecik Osmaneli’nde yatırım yapmaya çalışan iş adamı dostların davetiyle yine Sakarya nehri havzasındaydım. Bileceğin Osmaneli ilçesi başlı başına yazı ve araştırma konusu. Bunu ayrı bir yazıda dile getirmek istiyorum.

Adını kurtuluş savaşının önemli komutanlarından, Ali Fuat Paşadan alan "Ali Fuat Paşa" bölgesindeki Geyve-Pamukova yakınlarında Sakarya nehrinin en güzel yeri, Doğançay’da Devr-i Alem programını izleyen bölgenin çok değerli sanayicilerinden Sayın Nuri Yağcı Bey'in misafiri olduk. Tarihi Doğançay istasyonu çevresindeki Sakarya nehrine hayat veren Doğançay’ı adeta bir tablo gibi muhteşem yapan asırlık çınar ağaçları kurumaya başlamış. Onlarca çınar kuruyor diğer çınarlarda kurumaya yüz tutmuş, bu çevre katliamına dur demeliyiz. Sakarya nehrinin değerlerine sahip çıkmalıyız.

Belgesel Haber Ajansı olarak bu katliamı canlı yayınla başta Orman ve Su İşleri Bakanımız Sayın Veysel Eroğlu ve Çevre ve Şehircilik Bakanımız Mehmet Özhasaki olmak üzere tüm yetkililere duyurmaya çalıştık. Canlı videoyu Belgesel Haber Ajansı Facebook hesabımızda ki https://www.facebook.com/belgeselhaberajansi/?fref=ts linkinden  izleyebilirsiniz. Sakarya nehrine sahip çıkmak, kuruluş ve kurtuluş tarihimize sahip çıkmaktır. Ve sizleri üstad Necip Fazılın Sakarya Türküsü şiiriyle baş başa bırakıyorum.

SAKARYA TÜRKÜSÜ

İnsan bu, su misali, kıvrım kıvrım akar ya;

Bir yanda akan benim, öbür yanda Sakarya.

 

Su iner yokuşlardan, hep basamak basamak;

Benimse alın yazım, yokuşlarda susamak.

 

Her şey akar, su, tarih, yıldız, insan ve fikir;

Oluklar çift; birinden nur akar; birinden kir.

 

Akışta demetlenmiş, büyük, küçük, kâinat;

Şu çıkan buluta bak, bu inen suya inat!

 

Fakat Sakarya başka, yokuş mu çıkıyor ne,

Kurşundan bir yük binmiş, köpükten gövdesine;

 

Çatlıyor, yırtınıyor yokuşu sökmek için.

Hey Sakarya, kim demiş suya vurulmaz perçin?

 

Rabbim isterse, sular büklüm büklüm burulur,

Sırtına Sakaryanın, Türk tarihi vurulur.

Eyvah, eyvah, Sakaryam, sana mı düştü bu yük?

Bu dâva hor, bu dâva öksüz, bu dâva büyük!

 

Ne ağır imtihandır, başındaki, Sakarya!

Binbir başlı kartalı nasıl taşır kanarya?

 

İnsandır sanıyordum mukaddes yüke hamal.

Hamallık ki, sonunda, ne rütbe var, ne de mal,

 

Yalnız acı bir lokma, zehirle pişmiş aştan;

Ve ayrılık, anneden, vatandan, arkadaştan.

                                                      Necip Fazıl Kısakürek