İNSANIN VARLIĞI DİL İLE MÜMKÜN

Dilin ve Türkçenin değeri, edebiyatın dili yaşatmadaki önemi, Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği’nin kuruluş amaçları ve faaliyetleri üzerine bir söyleşi yapan TDED Genel Başkanı Ekrem Erdem, “Allah’ın insanoğluna bahşettiği değerlerin başında dil gelir. 

İnsan; kendini, dünyayı, nesneleri dil ile anlamlı kılar, duygu ve düşüncelerini sözlü veya yazılı olarak ancak dille ifade edebilir. İnsanın varlığı dil ile mümkün olduğu gibi, toplumların varlığı da dil ile mümkündür. Devletleri kuran ve yaşatan temel varlık millettir, ancak, milletlere can veren ve ruh kazandıran temel güç de din, dil ve kültürdür. Milletler ancak varlıklarını kendi dilleri ve kültürleri ile koruyabilirler. Kendi kültürlerini kaybederek başka bir milletin kültür dairesi içine giren milletler tarih sahnesinden silinip gitmişlerdir. Tarihte binlerce yıl önce var olan ve askerî, siyasi ve hatta ekonomik bakımdan zamanının en güçlü devletlerini kurmuş olan Sümerler, Asurlular, Hititler, Lidyalılar, Fenikeliler gibi birtakım milletler, bugün sadece tarih kitaplarında kalmıştır.” dedi. Dilin önemine dair hadislerden, darbı mesellerden, şair ve yazarların cümlelerinden örnekler veren Erdem, insanın değerinin dili kadar olduğu vurguladı. 

TDED TOPLUMDA DİL ŞUURUNU YERLEŞTİRMEK İÇİN KURULDU

“Dilin en önemli görevi sosyal bir varlık olan insanlar arasında iletişim kurmaktır. Düşüncenin kaynağı dildir. Dil olmadan düşünce olmaz. İnsan kelimelerle düşünür, kelimelerle ifade eder.  Kelime hazinesi dar olan insanın düşünce dünyası dar, geniş olanın düşünce dünyası da geniş olur. Duygu ve düşüncedeki genişlik ve derinlik ancak dille sağlanabilir. İnsanın ufku kelime dağarcığı kadardır. Vitgenştayn (L. Wittgenstein)’ın ifadesiyle ‘Dilimin sınırları dünyamın sınırlarıdır.’ Anadilini doğru kullanmayan birinin eğitim, iş ve aile hayatında başarılı olabilmesi mümkün değildir.” diyen Ekrem Erdem, Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği’nin toplumda dil şuurunun yerleşmesini ve gelişmesini sağlayacak faaliyetlerde bulunmak amacıyla kurulduğunu belirterek Türkçenin karşı karşıya bulunduğu meselelerine, derneğin sunduğu çözüm önerilerine ve yaptığı bazı faaliyetlere değindi.

DİL MERKEZLİ FAALİYETLER

Kuruluş amaçları çerçevesinde Türkiye genelinde “Dilimiz Kimliğimizdir” ve “Bizimki Türkçe Sevdası” isimli konferanslar verildiğini anlatan Erdem, söyleşi ve sohbetler yapıldığını, dernek Genel Merkezinde ve şubelerimizde; Yazarlık Mektebi, Arapça, Farsça, Osmanlı Türkçesi, Hüsnü Hat, Güzel Konuşma ve Hitabet vb. kurslar düzenlendiğini; başarılı Yüksek Lisans ve Doktora öğrencilerine dernek faaliyetlerine katılmak şartıyla burs verildiğin kaydetti. Liselerarası edebiyat yarışmalarının, F-klavye ve dildeki yozlaşmanın en somut göstergesi olan tabelaların Türkçeleşmesine dair çalışmaların dil şuuru kazandırmada önemli adımlar olduğunu belirten Erdem, dili merkeze alan uluslararası sempozyum ve kongrelerle akademik camiayla ortaklaşa çalışmalar yapıldığına dikkat çekti. 

MEDENİYET OKUMALARIYLE OKUMA ŞUURU KAZANDIRMAK

2020-2021 ve 2021-2022 eğitim-öğretim yıllarında gerçekleştirilen Medeniyet Okumalarının, her dönem çağını genişleterek daha çok okula, öğretmene ve öğrenciye ulaştığını belirten Ekrem Erdem, 1. Şehir ve Medeniyet, 2. Dil, Kimlik ve Medeniyet, 3. Göç ve Medeniyet, 4. Coğrafya, Tarih ve Medeniyet, 5. Din ve Medeniyet, 6. Bilim, Düşünce, Felsefe ve Medeniyet gibi altı başlıktan oluşan projenin 6 ay sürdüğünü, her ay bir konu ile ilgili kitapların rehber öğretmenlerin eşliğinde okunarak müzakere edildiğini, öğrencilerin böylece okuduğunu anlama ve anlamlandırmada önemli bir gelişim kaydettiğini dile getirdi.

HER YAŞTAN OKUYUCU İÇİN KALİTELİ EDEBÎ YAYIN

Derneğin beş farklı süreli yayınla nesillere Türkçe hassasiyeti kazandırmayı amaçladığını kaydeden Ekrem Erdem, 2009’dan beri kesintisiz yayımlanan ve 167. Sayıya ulaşan aylık Dil ve Edebiyat Dergisi, 2010 yılından itibaren Mart ve Ekim aylarında yılda iki kez yayımlanan ve 26. Sayıya ulaşan Uluslararası Akademik Hakemli Dil ve Edebiyat Araştırmaları dergisi (2017 yılından beri hem TR DİZİN ULAKBİM’de hem de uluslararası alan indekslerince de dergi taranmaktadır), genç şairlerin şiirlerinin yer aldığı iki ayda bir yayınlanan ve 28. Sayıya ulaşan Olağan Şiir dergisi, iki ayda bir yayımlanan ve 13. Sayıya ulaşan Olağan Hikâye dergisi, geçtiğimiz yaz çıkmaya başlayan Kardelen Çocuk üçüncü sayısıyla yoluna devam ettiğini ifade etti. Kardelen Çocuk dergisiyle yabancı dilde eğitimin yol açtığı anadildeki bozuluşa karşı, çocukların temiz ve güzel Türkçeyle buluşmalarına öncelik verildiğini ve bu yönüyle derginin büyük takdir topladığını dile getirdi. 

MURAT K. MURAT CUMARTESİ BULUŞMALARI’NDA KONUŞACAK

Murat K. Murat, Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği’nin (TDED) haftalık söyleşi programı Cumartesi Buluşmaları’nda "Bir Zamanlar Dünyada" kitabı üzerine bir söyleşi yapacak. Program, 12 Kasım Cumartesi günü saat 14.00’te, derneğin genel merkezinde bulunan Ahmed Yesevî Toplantı Salonu’nda başlayacak. 

Konuşmacı: Murat K. Murat 

Konu: "Bir Zamanlar Dünyada" Üzerine Söyleşi

Tarih: 12 Kasım 2022 Cumartesi 

Saat: 14.00

Yer: Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Genel Merkez

Adres: Merkez Mahallesi Feshane Caddesi No:3 Eyüpsultan / İstanbul

İletişim: 0212 581 61 72 / bilgi@tded.org.tr

KASIM AYINDA GERÇEKLEŞECEK CUMARTESİ BULUŞMALARI:

19 Kasım 2022 Cumartesi 

Konuşmacı: Özlem Fedai 

Konu: Kurtuluş Savaşı ve Kemal Tahir,

Saat: 14.00

26 Kasım 2022 Cumartesi 

Konuşmacı: Prof. Dr. Mehmet Samsakçı

Konu: Türk Tefekkür ve Edebiyatında Namık Kemal Realitesi

Saat: 14.00