Acar, Ülkemizin gelişmesinde en önemli konu; Bilim ve Teknoloji.
Bilim ve Teknoloji Haftası her sene 8-14 Mart tarihleri arasında kutlanmaktadır. Deva Partisi Gebze Sanayi, Girişimcilik ve Dijital Dönüşüm Politikaları Başkanlığı olarak bilim ve teknoloji konusu önceliklerimiz arasında yer almaktadır.

Günümüzde bilim ve teknolojinin gelişmesi, bir ülkenin ekonomik ve sosyal kalkınmasında önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye, son yıllarda bu konularda önemli adımlar atmış olsa da, bazı alanlarda hala geri kalmaktadır. 

Türkiye'de teknolojide geri kalma süreci, 20. yüzyılın başlarına kadar uzanmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde sanayileşme hareketleri başlatılsa da, bu hareketler yeterince gelişememiş ve ülke teknolojik açıdan geri kalmış bir konuma düşmüştür.

Cumhuriyet döneminde ise, Atatürk'ün liderliğinde yapılan reformlarla birlikte ülkenin modernleşmesi hedeflenmiştir. Bu dönemde, sanayileşme ve teknolojik gelişme için çeşitli adımlar atılmış ve yatırımlar yapılmıştır. 

1950'lerden itibaren ise, Türkiye'de sanayileşme hız kazanmış ve çeşitli sektörlerde yatırımlar yapılmıştır. Bu dönemde, özellikle otomotiv, tekstil, kimya ve gıda sektörleri gelişmiş ve ülke ekonomisi büyümüştür. 

1990'lardan itibaren, Türkiye ekonomisinde yapılan liberalleşme politikalarıyla birlikte, özellikle bilgi ve iletişim teknolojileri sektörü hızlı bir şekilde gelişmiştir. İnternet kullanımı yaygınlaşmış, telekomünikasyon sektörü hızla büyümüş ve yazılım sektörü de gelişmeye başlamıştır. Ancak, ülkenin teknolojik gelişme açısından yeterli bir seviyeye ulaşması için hala birçok engel vardır.

Neden Türkiye Bu Yarıştan Geri Kalıyor?

Eğitim Sistemi
Türkiye'nin teknolojik gelişimi açısından en önemli sorunlarından biri, eğitim sistemi ile ilgilidir. Okullarda fen bilimleri, teknoloji ve bilim konularında eğitiminin yeterli düzeyde olmaması, öğrencilerin bilimsel düşünme becerilerinin gelişmesini engellemektedir. Bunun yanı sıra, üniversitelerdeki lisansüstü programlarda yeterli sayıda öğrenci ve öğretim üyesi olmaması, bilimsel araştırmaların yapılmasını zorlaştırmaktadır. Türkiye, OECD ülkeleri arasında STEM alanında en düşük performans gösteren ülkelerden biridir. Türkiye'deki öğrencilerin sadece %2.2'si STEM alanında eğitim görmektedir. Singapur’da bu oran %30 civarındadır. (STEM: Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik)

Ar-Ge Yatırımları
Türkiye'de Ar-Ge yatırımları yetersizdir. Türkiye, OECD ülkeleri arasında Ar-Ge'ye en az yatırım yapan ülkelerden biridir. Türkiye'nin Ar-Ge bütçesi, GSYİH'nın sadece %1.0'ini oluşturmaktadır. OECD ülkelerinde bu oran %2.4 seviyelerindedir. Ayrıca, Türkiye'deki Ar-Ge faaliyetlerinin büyük çoğunluğu, düşük katma değerli sektörlerde gerçekleştirilmektedir. Bu durum da, Türkiye'nin yenilikçi ürün ve hizmetler üretme konusunda geri kalmasına neden olmaktadır.

Patent Yönetimi
Türkiye'de patent yönetimi konusunda da bazı sorunlar mevcuttur. Patent başvurularının uzun sürelerde sonuçlanması, hak ihlallerinin yeterince cezalandırılmaması gibi sorunlar, yenilikçi ürün ve hizmetler üretme konusunda şirketleri caydırmaktadır. 2020 yılında Türkiye’de patent başvuru sayısı 2.500 iken, bu sayı güney körede 239.000’dir. Ülkemizde son yıllarda patent başvurularının %52’si yabancı şirketler tarafından yapılmaktadır.

Altyapı Yetersizliği
Türkiye'nin internet hızı dünya sıralamasında 84. sıradadır. Türkiye'deki internet hızı, OECD ülkeleri ortalamasının çok altındadır. Bu durum, dijital teknolojilerin kullanımını ve dijital ekonominin gelişimini olumsuz etkilemektedir. Özellikle kırsal bölgelerde internet hizmetlerinin yetersiz olması, teknolojiye erişimi kısıtlamaktadır. Türkiye'deki altyapı yetersizlikleri, bilimsel araştırmaların yapılmasını ve yenilikçi ürünlerin geliştirilmesini zorlaştırmaktadır. Özellikle, laboratuvarlardaki ekipmanların yetersiz olması, bu sorunun en önemli nedenlerinden biridir.

Yatırım İklimi
Türkiye'nin yatırım iklimi de teknolojik gelişim açısından önemli bir etkendir. Yatırımcılar, güvenli ve istikrarlı bir yatırım ortamı aramaktadırlar. Türkiye'de son yıllarda yaşanan siyasi istikrarsızlık, yabancı yatırımcıların Türkiye'ye gelmesini zorlaştırmaktadır.

Dünya Ekonomik Forumu'nun 2021 yılı Küresel Rekabetçilik Raporu'na göre, Türkiye'nin yatırım iklimi sıralaması 141 ülke arasında 62. sıradadır. Bu, Türkiye'nin yatırım ortamının gelişmiş ülkelerin gerisinde kaldığını göstermektedir.

2021 yılında Türkiye'ye gelen doğrudan yabancı yatırım (DYY) miktarı 9,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu, önceki yıllara göre bir artış gösterse de OECD ülkeleri arasında hala düşük bir rakamdır.

Türkiye'de iş yapmak, özellikle bürokratik işlemler nedeniyle bazı zorluklarla karşılaşabilmektedir. Örneğin, Dünya Bankası'nın 2021 İş Yapma Kolaylığı Raporu'na göre Türkiye, iş yapmanın zorluğu sıralamasında 190 ülke arasında 54. sıradadır.

Düşük Motivasyon
Türkiye'deki bilim insanları ve girişimciler, sıklıkla maddi imkanlar ve kariyer olanakları konusunda yeterli desteği alamamaktadır. Bu da, ülkemizde yetişen yetenekli insanların yurt dışına gitmek zorunda kalmalarına ve ülkemizin bilim ve teknoloji dünyasında geri kalmış bir konuma sahip olmasına neden olmaktadır. Ayrıca, bilim insanlarına yeterli saygı ve saygınlığın verilmemesi de düşük motivasyonun bir diğer nedenidir. İnovasyon kültürü ise bir diğer meseledir. Maalesef Türkiye, 2021 yılında Bloomberg Innovation Index'te 50 ülke arasında 46. sırada yer almıştır. Bu endeks, inovasyon performansını ölçmektedir.

Türkiye Bilim ve Teknoloji Alanında Nasıl Güçlü Bir Hale Gelir?

Yukarıdaki geri kalma hususlarında hızlı bir kalıcı aksiyon alınması yanı sıra;

Bilim politikamızı, insan, özgürlük, demokratik eğitim, bilimsel düşünme, girişimcilik ve teknoloji üretimi odaklı bir anlayışla yürütülmesi,

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulunu tekrar çalışır hale getirilmesi,

Türkiye'yi giderek dışlandığı uluslararası araştırma ve yenilik ağlarına dahil edilmesi,

Çok boyutlu bir Beyin Göçüyle Mücadele Eylem Planı hazırlanıp, uygulanması,

TÜBİTAK'ı gerçek amaçları için etkin kullanılması ve yeniden yapılandırılması,

Teknopark teşviklerini fiziksel mekândan bağımsız hale getirerek tüm Türkiye'yi teknopark haline getirilmesi,

Girişimciliğin desteklenmesi, Girişimcilik merkezi kurulması, etkili bir Start-Up kanunu çıkarılması gerekmektedir.

Deva Partisi Sanayi, Girişimcilik ve Dijital Dönüşüm Politikaları Başkanlığınca 02 Kasım 2022 tarihinde açıklanan Yarına Atılım Eylem Planı’nda bu konulara dair pek çok eylem planı yer almaktadır. Görüntüde Gebze Sanayi, Girişimcilik ve Dijital Dönüşüm Politikaları Başkanı Eren Acar, Sanayi, Girişimcilik ve Dijital Dönüşüm Politikaları’ndan sorumlu Genel Başkan Yardımcımız Sn. Burak Dalgın ve Genel Başkanımız Sn. Ali Babacan yer almaktadır.

Sonuç Olarak
Tüm bu adımların atılmasıyla, Türkiye'nin bilim ve teknoloji alanında geri kalmış konumdan kurtulması mümkündür. Bu alanda yapılan yatırımların sürdürülebilir olması için uzun vadeli planlar hazırlanması ve bu planların uygulanması oldukça önemlidir. Bu sayede Türkiye, bilim dünyasında söz sahibi olan bir ülke haline gelebilir ve ülke ekonomisi için de büyük faydalar sağlayabilir.