“DARICA, BİR İKİ YIL İÇİNDE ÇOK GÜZELLEŞTİ”

13 Mayıs 2022 Cuma 15:55

Darıca Gebze'nin geçmişte en şirin beldelerinden biriydi.

Kademe kademe statüsü değişti, bugünlere geldi.

87 yıl öncesine kuşbakışı göz attığımızda bakın nasıl bir tablo ile karşılaştık.

Akşam Gazetesi muhabiri Ragıp Kemal Cantürk’ün 09 Temmuz 1935 tarihli Akşam Gazetesi “Anadolu’da Akşam” köşesinde “Darıca, bir iki yıl içinde çok güzelleşti” başlıklı yazısında dikkat çekici bilgiler yer alıyor.

Her gün İstanbul’a vapurla seyahat imkânı, yenilenen belediye seçimleri, meşhur barbunyaları ile güzelleşen Darıca’yı Cantürk’ün kaleminden okuyalım.

DARICA, BİR İKİ YIL İÇİNDE ÇOK GÜZELLEŞTİ

“Gebze’ye gelmişken onun tanınmış bir nahiye merkezi olan Darıca’yı da görmeden geçemedim. İstasyona 3½ kilometrelik bir şose ile bağlıdır. Her saat ve her dakikada otobüs ve otomobiller işleyip dururlar ve 10 kuruştan yirmi beş kuruşa kadar müşteri taşırlar. Denizden de İstanbul’a her gün bir vapur vardır. Bu yakınlarda Gebze’ye kadar Banliyö hattının açılması ve İstanbul’a gidip gelmenin 35 kuruşa indirilmesi bu havaliyi canlandırmağa başlamıştır. Gelecek yıl buranın ilkokul mezunları Kadıköy ortaokuluna devam için fırsat bulabileceklerinden dolayı çocuk velileri şimdiden düğün ve bayram yapmakta ve bayındırlık bakanlığına dualar etmektedirler.”

BELEDİYE SEÇİMİ

“Ben buraya uğradığım gün belediyede ateşli bir seçim başlamıştı. Bundan yedi ay evvel yapılmış olan belediye seçimine fesat karıştırıldığı hakkındaki iddia üzerine devlet şûrasınca seçimin feshine karar verilmiş olduğundan 12 günden beri seçim savaşına başlanmıştır. Seçime kadın, erkek bütün halk karışmıştır. Bu küçük kasabadaki seçim işinin manzarası cidden şayanı hayrettir (Hayret edip şaşılacak şey). Saylav (Milletvekili) seçiminde belki bu kadar gürültü olmamıştır. Bununla beraber bugün bura halkının ne derece uyandığını ve siyasal kabiliyetlerin ne kadar arttığını göstermek itibarı ile çok değerlidir. Seçimin kanuni bir şekilde yapılmış ve halkın sızıltısına (hoşnutsuzluk) meydan verilmemiştir.”

BELEDİYE İŞLERİ

“Ben buraya iki seneden beri uğrayamamıştım. Bu müddet içinde Darıca güzelleşmiş, başka bir kıyafete bürünmüştür. Elektrik tesisatı yapılmış, kasabanın ortasından geçen şose düzeltilmiş, beton binalar, yeni gazinolar kurulmuş, asri (çağdaş) bir bakkaliye açılmış, askerî dairenin karşısında geniş ve şık bir park vücuda getirilmiştir. Halka mahsus bir de hamam yapılmıştır.

Belediyenin yıllık geliri (6.000) lira kadardır. Bu para ile çok bir şey yapılamayacağı meydandadır.

Buranın ürünü zeytin ve zeytinyağı, enginar, bakla, bezelye, üzüm ve diğer meyvalardır. Taze balıkları ve bilhassa barbonyası çok meşhurdur. Evvelce milyonlarca çiroz yapılırken şimdi İstanbul’dan getirilmektedir. Çünkü bunları yapanları gitmişlerdir.

Havası, suyu çok güzeldir. Ucuzluk yönünden Darıca çok iyidir. Nefis taze barbonyanın kilosu 40 kuruşa, has ekmek dokuza, koyun (35) e, kuzu (30) a, enginarın tanesi kırk paraya, ala bezelye (100) paraya satılmaktadır.”

İKİ DARICA

“Marmara kıyısındaki Darıca’dan başka Bandırma ilçesinde de Darıca adlı bir nahiye daha vardır. Buralara gönderilecek mektup ve gazetelerin de her halde bir yanlışlığa uğramaları ihtimali pek çoktur. Onun için ya bu adlardan birini değiştirmeli veyahut adreslere Bandırma ve Gebze kelimelerini katmalıdır. R. K. Cantürk” (09 Temmuz 1935 Akşam Gazetesi)

Son bölümündeki hoş rastlantıyı sizlere aktarmak isterim. Rahmetli annem günümüzde Balıkesir’in Manyas ilçesinin mahallesi olan Darıca’dan, büyük amcamın eşi de bu yazıda bolca bahsettiğimiz güzel ilçemiz Darıca’dan ailemize katılmış gelinlerdir.

***

27 Şubat 1939 tarihli Tan Gazetesi’ndeki okur mektuplarında, Darıcalı bir okuyucunun şikâyetlerine rastladım. O günkü Darıca’yı resmedebilmemize katkı sağlayacağını düşünüyorum.

ELEKTRİKTEN ŞİKÂYET

“Gebze kazasının Darıca nahiyesindenim. Nahiyemize elektrik getirilmesi için encümen kararıyla birçok para tahsil edildi.

Getirilen motor ve yapılan tesisat, iyi olmadığı için bir saat aydınlığa mukabil birçok geceler karanlıkta kalıyoruz. Buna karşı tenviriye (aydınlatma) vergisi olarak harıl harıl para tahsil edilmektedir.

Diğer bir şikâyetim de şudur. Bir iki hayvan sahibinin hatırı için hepsi zürra (çiftçi) olan nahiye halkının tarlaları, bahçeleri bu hayvanlar tarafından berbat edilmekte ve şikâyetlere karşı da hiçbir şey yapılmamaktadır. Bu yüzden birçok Darıcalı yerini terk etmiştir. Birçoğu da terk etmek üzere bulunuyorlar. Darıcalı Haydar oğullarından Mehmet” (27 Şubat 1939 Tan Gazetesi)

Geçmişte önemli tarım ürünlerinden olan zeytinle ilgili 16 Ekim 1940 tarihli Vatan Gazetesi’ndeki haber, sizleri Darıca’nın zeytin bağları ile dolu günlerine götürecektir.

DARICA’DA BİR BUÇUK MİLYON KİLO ZEYTİN YETİŞTİ

“Gebze’nin Darıca nahiyesi civarında bulunan zeytinliklerde bu sene mahsul çok bereketlidir. O civardaki hazineye ait zeytinliklerde asgari olarak elli bin ve eşhasa (kişilere) ait zeytinliklerde de bir buçuk milyon kilo zeytin idrak (yetiştirme) edileceği tahmin edilmektedir. Fakat Gebze muhitindeki zeytinliklerin bu yıl mahsulü geçen seneye nazaran biraz noksandır. Şehrimiz tüccarları ile zeytin sahipleri arasında alış veriş temasları başlamıştır. Devşirmeye yakında başlanacaktır. (16 Ekim 1940 Vatan Gazetesi)