Hayatını kayısıya adayan Prof. Dr. Bayram Murat Asma ile belgesel çekimi yaptık

İsmail Kahraman

belgeselciismail@gmail.com

09 Aralık 2019, 10:00

Milli tarım ürünlerimizin kıymetini bilelim

Gıda, tarım ve hayvancılık birçok ülke tarafından milli güvenlik sorunu kabul edilir. Bu konuda önlemler alırlar. Türkiye’de bu konuda önemli çalışmalar yapmakta, gen bankaları kurmakta, tohum için özel çalışmalar yapılmakta, uluslararası coğrafi işaretler alınıp marka ve patent tescilleri yapılmakta.

Son olarak toplanan Tarım Orman Şurası’nda bizzat Cumhur Başkanı Sayın Erdoğan tarafından açıklanan bildiride, büyük şehir yasası ile mahalleye dönen tarım ve hayvancılığın yok olma tehlikesi yaşandığı köylere önem verilmesi ve ziraat meslek liselerinin yeniden açılma kararı çok önemli.

Milli Tarım Ürünlerimiz

Fındık, kayısı, üzüm, incir başta olmak üzere bir çok meyve ve sebze ürünümüz bulunuyor. Her gün sofralarımızda yer alan ve büyük bir keyifle yediğimiz meyve ve sebzelerin nasıl yetiştirildiğini, hangi emeklerin sarf edildiğini, kimlerin alın teri döktüğünü hiç düşündük mü?

Fındıktan sonra kayısının hikayesini araştırıyoruz

İlim, Kültür, Tarih Araştırmaları Merkezi İKTAV Belgesel Yayıncılık www.iktav.com olarak Vatan Yahut Fındık Belgeseli çekimlerimizi tamamlayarak hazırladığımız belgeseli bir çok TV kanalına göndermeye başladık. Belgeselle ilgili ayrıntılı bilgiyi www.vatanyahutfindik.com dan alabilir, bir saatlik belgeselin tanıtım fragmanını https://youtu.be/1qok1FxfKsM bu linkten izleyebilirsiniz.

Devri Alem Belgesel TV programı www.devrialem.tv olarak milli tarım ürünlerimizle ilgili araştırma yapıp belgesel çekmeye, kayısı ile devam ediyorum.

Malatya Kaysısı ile ilgili Tarım Orman İl Müdürü Tahir Macit, Kayısı Araştırmaları Merkezi Müdürü Abdullah Erdoğan ve Malatya Kayısı Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan’dan çok önemli bilgiler alıp belgesel çekimleri yaptık.

Pazar günü olmasına rağmen her üç daire müdürü makamlarına gelerek, bizlere kayısı ile ilgili çok önemli bilgiler verdiler.

Kayısıdan 500 Milyon Dolar Gelir

Dünyanın ve Türkiye’nin birçok yerinde kaysı yetişmesine rağmen, Malatya Kayısısı’nın çok önemli özellikleri var. Malatya’da birçok kayısı türü var. Malatya’nın iklim ve havası, dünyanın en iyi kayısısını yetiştiriyor. Fırat kenarında, İzollu Kale ilçesinde Haziran ayında başlayan kayısı hasadı, Akçadağ Kürecik’te Ağustos ayında sona eriyor. Her yıl yüzbinlerce ton yaş kayısı toplanıyor. Ortalama 100 bin ton kuru kayısı dünyanın birçok ülkesine ihraç edilip, Kayısı Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan 500 milyon dolar gelir elde edildiğini açıkladı.

Fındık başta olmak üzere, diğer ürünlerimizde olduğu gibi kayısıdan aslan payını Fransa ve Alman şirketleri alıyor. Malatyalı yetkililerin açıklamasına göre bu ülkeler kaysıdan 5 milyar 500 milyon dolar kazanıyor. Kayısının uluslararası tekelinin Ermeni firmalarının elinde olması tesadüfi değil. Uluslararası etki ve yetkisi olan Ermeni lobileri kayısıyı Ermenistan ürünü olarak dünyaya lanse ediyor. Malatya’da bu yıl 9.’su yapılan Altın Kayısı Film Festivali’ne bile karşı çıkıp Ermenistan’ın başkenti Erivan’da da Altın Kayısı Film Festivali düzenliyor.

Türkiye devlet olarak, imkanları ölçüsünde milli tarım ürünlerine büyük önem vermiş, 1938 yılında Malatya Merkez’de yüzlerce dönüm yer üzerine Kayısı Araştırma İstasyonu’nu kurmuş. Merkezin Müdürü Abdullah Bey ile bölgeyi gezip, bilgi alıp, belgesel çekiyoruz. Merkezde kayısı ile birlikte, dut ve kızılcık gibi meyvelerin de gen bankası oluşturulmuş, kurumda 150 teknik personel çalışıyor.

Tarım İl Müdürü Tahir Bey ve Kültür Müdürü Çetin Bey ile buluşup kayısı üzerine konuşuyoruz. Her iki müdürlük çalışma yapıyor. Tarım Orman İl Müdürü Tahir Bey bizleri makamına davet ediyor. Kayısı ile ilgili Tarım Müdürlüğü’nün çalışmalarını öğrendikçe ülkemiz adına mutlu oluyorum.

Keşke Malatyalı iş adamları ve sivil toplum örgütleri kayısıya hak ettikleri değeri verebilseler. Kayısıdan katma değeri yüksek ürünler üretebilseler. Fındıkta olduğu gibi kaysıdan milyonlarca dolar kazanan tüccarlar, ellerini taşın altına koyup nitelikli ve katma değeri yüksek ürünler üretip, dünya markası ürünlerimizi Rum, Ermeni ve Yahudi lobilerinin tekelinden kurtarsalar.

Çok önemli bir anekdot, rahmetli Özal’a kadar Malatya’da üretilen kayısı, Malatya’da gümrük olmadığı için İzmir’de birkaç tüccar tarafından ihraç edilmesi gerçekten çok düşündürücü. Özal, Malatya’ya Gümrük Müdürlüğü kurarak Malatyalı tüccarlara ihracat öğretiyor. Özal’ın kurduğu Kayısı Vakfı bugün işlerliğini çoktan kaybetmiş.

Kayısı ile ilgili İlim Kültür Tarih Araştırmaları Merkezi www.iktav.com olarak araştırmalar yapıp, Devri Alem Belgesel Programı www.devrialem.tv olarak belgesel çekimlerimize Malatya’da devam ediyoruz.